ظروف یکبار مصرف از جمله محصولاتی است که به صورت روزانه مورد استفاده افراد قرار می گیرد. استفاده از ظروف پلاستیکی و انواع ظروف یکبار مصرف به قدری فراگیر شده است که هر روز در بسته بندی های غذایی که می خوریم هم مورد استفاده قرار می گیرد. در این میان رعایت نکات بهداشتی در استفاده از این محصولات از ضروری ترین کارها برای حفظ سلامت خود و جامعه است. در ادامه این مقاله قصد داریم تا شما را با نکات بهداشتی و سلامتی این محصولات آشنا کنیم تا دمم بزرگی در ارتقای سطح سلامت جامعه برداشته باشیم.
امروزه استفاده از ظروف یكبار مصرف چنان متداول شده كه به سختی میتوان دنیای بدون آنها را مجسم كرد .علاوه بر اغذیه فروشی‌ها، پای ظروف یكبارمصرف به میهمانی‌های خانگی هم باز شده و بسیاری ترجیح میدهند هنگام پخش غذای نذری و در مراسمی چون جشن تولدهای كودكانـه دردسر شستشوی ظروف را به كلی از برنامه حذف كنند و از بشقاب و لیوانهای رنگارنگ پلاستیكی استفاده كنند. سوال این است كه از چه نوع ظروف یكبار مصرفی می توان استفاده كرد؟
انواع ظروف یکبار مصرف
ظروف یكبار مصرف شیمیایی:
عمده ظروف یكبار مصرف تولیدی در كشور از دو نوع پلی استایرن و PVC می باشند. این ظروف شفاف و بـسیار شـكننده بوده و در ساخت لیوانهای آب، كارد، چنگال، قاشق و ظروف غذایی مورد استفاده قرار می گیرند.
نکات بهداشتی
در تهیه این ظروف، مواد شیمیایی زیادی مانند: پایداركننده‌ها، روانكننده‌ها، نرم‌كننده‌ها، رنگدانه‌ها، مواد مات كننده استفاده میشود كه تمـامی آنهـا بـرای سـلامتی انسان مضر است. لذا در استفاده از این ظروف باید به موارد ذیل توجه نمود:
- استفاده از ظروف پلی استایرن برای موادی با دمای 65 درجه سانتیگراد و بیشتر (مانند چای و غذای داغ)، مواد اسیدی و چرب (مانند نوشابه و كاكائو) باعث انتقال مونومر استایرن به بدن انسان و ایجاد سرطان می گردد.
- از گرم كردن مواد غذایی در ظروف پلی استایرن در مایكروفر خودداری شود.
- اصولا ظروف یكبار مصرف برای یك بار استفاده ساخته شـدهانـد. در صـورت اسـتفاده مجـدد، شـیارهای بـسیار كوچـك غیرقابل رویت در آنها به وجود میآید كه علاوه بر مستعد كردن شخص به عفونتهای دستگاه گوارش می تواند انسان را در معرض انواع سرطان قرار دهد.
- استفاده مكرر از بطریهای یكبار مصرف پلاستیكی (از جـنس PVC (بـرای تهیـه آب خنـك از طریـق یـخ بـستن آب در یخچال باعث انتقال مواد شیمیایی جداره بطری به آب می گردد.
- این ظروف در حدود 300 سال زمان نیاز دارند تا در طبیعت تجزیه شوند !!! لذا توصیه می شود تا در مكانهایی كه ا مكـان استفاده از ظروف شیشه ای یا چینی تمیز وجود دارد حتی الامكان ظروف یكبار مصرف حذف كردد.
ظروف یكبار مصرف گیاهی:
این ظروف پلیمرهای گیاهی بوده كه از تركیباتی چون سیب زمینی، ذرت و گندم تهیه می شوند. هرچند كه قیمت این ظروف نسبت به موارد مشابه شیمیایی اندكی بالاتر می باشد اما مهمترین مزایای استفاده از این ظروف عبارتند از:
- عدم ایجاد عوارض جانبی و انتقال مواد شیمیایی خطرناك به انسان
- تجزیه سریع در خاك (بین 3 تا 6 ماه) و افزایش باروری خاك به دلیل دارا بودن مواد گیاهی
- دمای 90 تا 100 درجه سانتی گراد را به راحتی تحمل می كنند. بنابراین گزینه مناسبی برای غذا و نوشیدنیهای داغ هستند.
- مصرف كم انرژی در فرآیند ساخت و امكان استفاده به عنوان خوراك دام
معایب
از عیوب ظروف یکبار مصرف گیاهی میتوان به این نکته اشاره کرد که ممکن است در صورت ریختن مایعات در این ظروف کمی بوی نشاسته حس شود. البته این بو اندک است و ممکن است تنها برخی از افراد متوجه آن شوند. اما در برخی از افراد احساس ناخوشایند تغییر مزه نیز ممکن است احساس شود.
چگونه میتوان مطمئن شد که این ظروف سالم هستند؟
1- باید دقت شود تا ظروف سطح یکنواختی داشته باشند.
2- هنگامی که جلوی نور گرفته می‌شوند رگه رگه نباشند و تیرگی و لکه سیاه در آنها مشاهده نشود.
در پایان
امروزه استفاده از انواع ظروف یکبار مصرف در جوامع بشری بسیار افزایش یافته است. آگاهی از طرق استفاده از این محصولات و همچنین معایب و ضررهای احتمالی آنها اعث افزایش ضریب ایمنی و سلامت افراد میشود.
