مقدمه‌ای بر مدیریت پروژه و کنترل آن | بخش اول

مدیریت پروژه

در این مقاله قصد داریم شما را با مفاهیم مدیریت و کنترل پروژه آشنا کنیم. در ادامه با ما باشید تا با این مسئولیت مهم در تمامی سیستم‌های کاری اعم از مدیریت کارخانه‌ها، مدیریت شرکت‌ها، برندها و استارتاپ‌ها آشنا شویم.

مدیریت پروژه

مدیریت و کنترل پروژه

توجه به دو عنصر” برنامه ریزی” و“کنترل“ در مدیریت علمی به عنوان ارکان اساسی وظایف مدیریت شناخته می‌شود. توجه به این دو عامل باعث صرفه جویی در زمان و هزینه انجام پروژه ها خواهد شد.

  • عناصر پنج گانه مدیریت عباتند از:

برنامه ریزی، سازماندهی، مدیریت منابع انسانی،راهبری، کنترل

  • سازمانهای صنعتی،شرکت های پیمانکاری، مهندسین مشاور و سایر سازمانهایی که به نحوی در امور طراحی، نظارت و یا اجرای طرح های صنعتی، عمرانی یا پژوهش ی سر وکار دارند، مسلما میبایست به این دانش مسلح باشند.

تعریف پروژه

  • مجموعه تلاش های موقتی برای تحقق یک تعهد در ایجاد یک محصول یا ارائه خدمات مشخص میباشد.
  • مجموعه ای از فعالیتها برای دستیابی به منظور خاص یا هدف خاص انجام میگیرد.
  • مجموعه اقدامات و عملیات خاص که دارای روابط منطقی با یکدیگر است بوده و برای نیل به هدف یا اهداف معینی انجام میشود.

برخی تعاریف دیگر

فعالیت

کوچکترین جزء عملیاتی تشکیل دهنده یک پروژه را گویند. مثلاً جوش کاری،اجرای آسفالت، اجرای فونداسیون ، … در یک پروژه سازه

مدت فعالیت

مدت زمان انجام یک فعالیت در پروژه را مدت فعالیت گویند. این زمان میتواند کم یا زیاد باشد اما صفر یا بی نهایت ممکن نیست.

منابع

به کلیه امکانات و وسایلی گفته میشود که برای انجام آن فعالیت مورد نیاز است. که به سه دسته عمده تقسیم میشوند:

1 – منابع انسانی 2 – ماشین آلات و تجهیزات 3 – مواد و مصالح

مدیریت پروژه

انواع پروژه

۱ – پروژه اجرایی

همانند احداث پالایشگاه، احداث سد ، احداث ساختمان و …

2 – پروژه مطالعاتی و تحقیقاتی

همانند مطالعه توجیه اقتصادی یک پروژه، مطالعات اجتماعی و فردی یک منطقه یا شهر و …

3 – پروژه خدماتی

همانند زیبا سازی شهر، بهبود ترافیک ، دفع زباله و …

ویژگی های پروژه

  • موقتی بودن
  • دارای هدف یا اهداف تعیین شده می باشد.
  • همواره محدودیتهایی به پروژه اعمال می شوند.
  • دارای چرخه حیات می باشد.
  • هر پروژه پدیده ای یکتا است.
  • همواره با عدم قطعیت همراه است.

 

چرخه حیات پروژه

  • شروع آهسته
  • رشد
  • اوج
  • آغاز زوال – نزدیک به
  • اختتام
  • اختتام و پایان کار

 

محدودیتهای پروژه

 

مدیریت و كنترل پروژه به چه معناست ؟

مدیریت پروژه عبارتست از بهکارگیری دانشها، مهارتها، ابزار و تکنیکهای لازم در اداره جریان اجرای فعالیتها، بهمنظور نیل به اهداف پروژه و انتظارات کارفرما.

برای اجرای هر پروژه، مجموعه فرایندهای مختلف صورت میگیرد. یک فرایند شامل مجموعه فعالیتهای لازمالاجرا برای حصول به یک نتیجه مشخص است. این فرایندها توسط مجریان پروژه انجام میشود.

  • فرایندهای مدیریت پروژه
  • فرایندهای تهیه محصول پروژه (تهیه، تولید و ارایه محصول)

مراحل انجام پروژه

بطور کلی مراحل انجام یک پروژه را میتوان بصورت ذیل بیان کرد:

که معمولاً مراحل 1 و 2 و نظارت بر اجرای مرحله 3 توسط مشاورانتخاب شده از طرف کارفرما انجام میشود و اجرا توسط پیمانکار مورد نظر کارفرما.

 

كاركرد مدیریت پروژه در چیست ؟

همانگونه که در گامهای پیشین بیان کردیم ، مدیریت پروژه مجموعه ابزارهایی برای برنامهریزی و هدایت پروژه به سوی اهداف موردنظر است ؛ این اهداف بر پایه رضایتمندی مشتری و توجه به سه عامل زمان ، کیفیت و هزینه استوارند .

در نگاه اول ممکن است ابزارها و روشهای مورد استفاده در مدیریت پروژه زاید ، زمان بر و هزینه زا باشند ، اما باید توجه داشت که مدیریت پروژه تنها راهی است که میتواند شما را از انجام بهموقع پروژه مطمئن سازد. مدیریت پروژه راهیست برای استفاده مناسب از انسان ، ماشین و پول در راستای اجرای درست و بههنگام یک کار نو ، کاری که باید در همان اولین اجرا درست انجام شود .

مدیریت پروژه یا مدیریت بر مبنای پروژه ، روش کارایی در مدیریت ، برای برخورد با کارهای نو و ایجاد توازن در توجه به محدوده پروژه ، هزینه و کیفیت در قالب زمان و در محیطی مملوء از ریسک است. هدف از آموزش مدیران پروژه توانمندسازی آنان در برابر مشکلات پروژه و آمادهسازی آنها برای ورود به فضای جدید و ناشناخته پروژه است.

فنون مدیریت پروژه سوالات زیر را پاسخ میگویند :

– چگونه میتوان کارهای لازم برای اتمام موفقیتآمیز پروژه را تعریف کرد ؟

– مدت زمان اجرای پروژه چقدر خواهد بود و چه هزینهای در بر خواهد داشت ؟

– چگونه میتوان گروه مناسب کاری برای اجرای پروژه ایجاد نمود ؟

– چه مقدار کار و وظایف را بر عهده یک نفر میتوان گذاشت و چگونه میتوان از اجرای آن اطمینان یافت ؟

– چگونه میتوان انگیزه کاری را در بین افراد یک گروه زنده نگه داشت ؟

– چگونه باید با افزایش هزینهها برخورد کرد ؟

– آیا بودجه و هزینه تحت کنترل است ؟

– در چه مواقعی و کجا ، پروژه در معرض شکست قرار میگیرد ؟

– برای اطمینان از انجام بهموقع کارها چه باید نمود ؟

– آیا میتوان تشخیص داد که پروژه واقعا بر روی برنامه حرکت میکند یا خیر ؟